Matura z angielskiego – podstawowa i rozszerzona. Jak dobrze zdać?

Jeśli po wakacjach wybieracie się do ostatniej klasy szkoły ponadpodstawowej to prawdopodobieństwo, że codziennie chociaż raz usłyszycie na lekcjach słowo “matura” jest bardzo wysokie. Nie ma co się dziwić, matura to pierwszy z ważniejszych egzaminów jeśli chodzi o edukację. Niestety bądź stety decyduje ona, gdzie zostaniemy przyjęci na studia. Nie ma jednak potrzeby by stresować się tymi kilkoma egzaminami, nawet jeśli egzamin nie pójdzie po Waszej myśli możecie go przecież poprawić. Szczególnie nie należy stresować się maturą z języka angielskiego, ponieważ jest w mojej opinii dość schematyczna i prosta. W tym artykule dowiecie się jak wygląda matura z języka angielskiego zarówno na poziomie podstawowym jak i rozszerzonym, jakie wymagania stawiają przed Wami egzaminatorzy oraz jak się do niej dobrze przygotować. Jeśli zaczniecie naukę w wakacje lub wraz z początkiem nowego roku szkolnego, jestem pewna że zdacie te egzaminy śpiewająco.

Matura z angielskiego – jak wygląda?

Na maturze z języka angielskiego jest do zdobycia 50 punktów, nie zależnie od poziomu. Zarówno na podstawie jak i rozszerzeniu sprawdzane są cztery umiejętności:

  • rozumienie ze słuchu;
  • rozumienie tekstów pisanych;
  • znajomość środków językowych;
  • wypowiedź pisemna.

Pokrótce przedstawię Wam na czym polega każdy z etapów.

Rozumienie ze słuchu

Ta część składa się z trzech zadań i warta jest 15 punktów. Każdą z trzech słuchanek usłyszymy dwukrotnie, więc nie musicie się stresować, jeśli nie udało Wam się zrobić całego zadania za pierwszym razem. Pierwsze zadanie polega na podjęciu decyzji czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe. Szczególnie się tutaj skupcie, ponieważ trzeba zwracać uwagę na szczegóły. Na poziomie rozszerzonym zamiast zadania typu prawda-fałsz dostaniecie zadanie abcd. Drugie z zadań polega na dopasowaniu odpowiedniego stwierdzenia do dobrej osoby. Trzecie to typowe zadanie abc, usłyszycie tu 6 różnych historii. Słuchanie jest bardzo proste, jeśli skupimy się na te dwadzieścia parę minut. Lektorzy mówią dość wolno i bardzo wyraźnie.

Rozumienie tekstów pisanych

Co tu dużo tłumaczyć. Dostaniecie 3-4 zadania, których teksty będziecie musieli przeczytać a następnie:

  • wybrać właściwy nagłówek dla każdego akapitu w tekście;
  • wybrać najlepszą odpowiedź spośród trzech (zadanie abcd);
  • odpowiedzieć na pytania dotyczące tekstu (zadanie abcd);
  • zaznaczyć krzyżykiem czy autor wspomina w tekście o tym, co zapisane jest w podpunkcie zadania;
  • lub uzupełnić luki zdaniami znajdującymi się pod tekstem.

Znajomość środków językowych

Tutaj pochwalicie się swoją wiedzą z zakresu słowotwórstwa, gramatyki, tłumaczeń i transformacji. W zależności od poziomu dostaniecie 2 lub 3 zadania, w których będziecie musieli:

  • wybrać właściwą odpowiedź tak, aby otrzymać logiczny i gramatycznie poprawny tekst;
  • uzupełnić luki w zdaniach;
  • samodzielnie wymyślić i wpisać odpowiednie, pasujące do tekstu słowo;
  • lub uzupełnić fragment zdania wpisując czasownik w odpowiedniej formie i ewentualne dodatkowe wyrazy tak, aby zdanie miało sens.

Wypowiedź pisemna

To najbardziej wymagająca część od maturzysty, ponieważ wszystko musisz napisać sam 🙂 Na poziomie podstawowym masz narzucony jeden temat. Egzaminatorzy mogą poprosić Cię o napisanie listu do znajomego, e-maila lub wpisu na bloga. Na poziomie rozszerzonym masz wybór pomiędzy dwoma tematami: jednym z nich z reguły jest rozprawka, drugim może być list formalny lub artykuł publicystyczny. Nie zależnie od poziomu i formy wypowiedzi oceniana tutaj jest Twoja umiejętność relacjonowania, uzasadniania opinii (wylistowanie zad i walet), pisania recenzji oraz pogłębionej argumentacji. Bardzo ważne jest abyś dobrze zrozumiał polecenie i ściśle się go trzymał, Twój tekst powinien być spójny i logiczny i pamiętaj o stosowaniu niebanalnych sformułowań – napewno zostaniesz za to doceniony.

Matura z angielskiego – poziom podstawowy a rozszerzony

Jak pewnie zauważyliście arkusze maturalne podstawy i rozszerzenia mają ten sam schemat. Jest jednak pomiędzy nimi kilka różnic.

  • czas trwania:
    • matura podstawowa = 120 minut;
    • matura rozszerzona = 150 minut;
  • czas słuchania:
    • poziom podstawowy = 25 minut;
    • poziom rozszerzony = 30 minut;
  • długość tekstów do przeczytania:
    • poziom podstawowy = 1200-1450 wyrazów;
    • poziom rozszerzony = 1600-1800 wyrazów;
  • długość wypowiedzi pisemnej:
    • poziom podstawowy = 100-150 słów;
    • poziom rozszerzony = 200-250 słów.

Na poziomie podstawowym egzaminatorzy z reguły przymykają oko, jeśli przekroczycie próg 150 słów. Jednak na poziomie rozszerzonym starajcie się nie przekraczać 30% wymaganej objętości tekstu, czyli krótko mówiąc postarajcie się zmieścić w maksymalnie 325 słowach. Inaczej możecie dostać ujemne punkty. Bądźcie wyrozumiali i nie piszcie na maturze nowelki – egzaminatorzy muszą dziennie czytać dziesiątki takich prac, a jeśli każdy wykroczyłby znacznie za próg słów to z godziny czytania wszystkich wypowiedzi zrobiłoby się ich już kilka.

  • forma wypowiedzi pisemnej:
    • poziom podstawowy: list prywatny, e-mail, wpis na blogu lub forum internetowym;
    • poziom rozszerzony: list formalny, rozprawka, artykuł publicystyczny.

Dobra wypowiedź pisemna – wskazówki

Z pewnością przyda Wam się również kilka podpowiedzi czego szukają egzaminatorzy w pracach pisemnych na poziomie rozszerzonym. Przy powtórkach do matury, gdy będziecie rozwiązywali arkusze, przypomnijcie sobie o tych wskazówkach, a napewno napiszecie dobrą pracę.

Rozprawka:

  • rozprawka powinna być napisana językiem formalnym – uważaj więc na wszelkie skróty i uproszczenia;
  • we wstępie musisz zawrzeć zgodną z tematem i jasno sformułowaną tezę. Najbezpieczniejszą tezą będzie sformułowanie w stylu: Moim zdaniem takie rozwiązanie posiada dużo zalet, jednakże nie ukrywam, że posiada również wady…
  • w rozwinięciu koniecznie musisz jasno przedstawić wszystkie argumenty wspierające Twoją tezę. Pamiętaj, że muszą być one logiczne.
  • zakończenie powinno podsumować postawioną we wstępie tezę i przedstawione w rozwinięciu argumenty. Nie rozpisuj się w tej części 🙂

Artykuł publicystyczny:

  • na początku pamiętaj o chwytliwym i w miarę możliwości krótkim tytule. Powinieneś tym zachęcić czytelnika do dalszej lektury;
  • we wstępie warto wspomnieć jakąś ciekawostkę, fakt, anegdotę. W ten sposób zaciekawisz czytelnika;
  • wielkim plusem jest stosowanie pytań retorycznych i cytatów (jeżeli masz do nich pamięć 😊).

List formalny:

  • pamiętaj o języku formalnym – to oczywiste, ale czasami można się zapomnieć – nie napiszesz przecież do władz miasta zaczynając od “What’s up?” 😅;
  • we wstępie musisz określić cel w jakim piszesz – pisz krótko i zwięźle;
  • problem/sytuację którą musisz poruszyć w liście opisz w jak najprostszy sposób i zachowaj logikę w swojej wypowiedzi;
  • pamiętaj również o charakterystycznych dla listu zwrotach jak: Dear Sir/Madame, Yours sincerely, Yours faithfully.

Matura z angielskiego – jak się do niej dobrze przygotować?

Nie możecie liczyć na to, że wiedza wejdzie Wam do głowy z powietrza. Musicie poświęcić trochę wysiłku i przeznaczyć określoną ilość czasu w tygodniu na naukę lub powtórki do matury. Jest kilka sposobów, które warto zaimplementować do swojego naukowego grafiku. Oto one:

  • rób dużo arkuszy

Mam na myśli naprawdę dużo arkuszy. Jeśli zaczniesz naukę w okolicach początku nowego roku szkolnego na spokojnie uda Ci się rozwiązać wszystkie dotychczasowe matury. Jeśli do Twojej matury pozostał tydzień, a Ty dalej nie rozwiązałeś żadnego wcześniejszego egzaminu maturalnego, to wiedz, że wciąż nie jest za późno. Po wykonaniu kilku egzemplarzy zauważysz, że matura z angielskiego jest schematyczna, a czasami nawet sama treść zadań jest łudząco podobna do tych sprzed kilku lat.

  • nie lekceważ zadań ze słuchania

Na poziomie podstawowym same zadania ze słuchania warte są 30% Twojego wyniku. Jak wszyscy dobrze wiemy 30% to magiczna liczba dla maturzysty 😄 Dlatego podczas rozwiązywania arkuszy maturalnych sprzed lat nie pomijaj zadań ze słuchania ze zrozumieniem. Wiele (nie dam sobie ręki uciąć, że wszystkie) potrzebnych Ci do tego nagrań znajdziesz na YouTubie. To kwestia kilku minut googlowania, a Ty już zaznajomisz się z głosami lektorów, tempem ich mówienia oraz charakterystyką tych zadań. Na rozładowanie stresu podczas egzaminu zawsze kilka słuchanek jest żartobliwych – możesz więc obrać sobie za cel ich znalezienie.

  • używaj fiszek

Fiszki to genialny sposób na naukę nowych słówek i powtórkę tych, które już znasz. Ich wykonanie wcale nie musi być trudne – nikt nie każde Ci kupować ryzy papieru i ciąć każdej kartki na małe fragmenty. Ze swojej strony gorąco polecam Wam stronkę i aplikację Quizlet. Możecie stworzyć tam własne fiszki lub korzystać z tych, które utworzyli inni ludzie. Im więcej słówek poznacie tym łatwiej przyjdzie Wam napisanie wypowiedzi pisemnej oraz nie będziecie musieli głowić się kilka minut nad zadaniem ze znajomości środków językowych.

  • opanuj gramatykę

Największa oczywistość, ale nie mogło jej tutaj zabraknąć. Angielska gramatyka może być przytłaczająca, zwłaszcza jeśli przypomnimy sobie ile jest tam różnych czasów. W opanowaniu tych wszystkich reguł dotyczących czasów, strony biernej, mowy zależnej, okresów warunkowych, czasowników modalnych, itd. pomogły mi trzy rzeczy:

  • English Grammar in Use – to dość droga inwestycja – jak w każdą książkę do nauki języka obcego – bo kosztuje ona około 100 zł, jednak jest warta swojej ceny. To książka z ćwiczeniami z gramatyki. Oprócz samych zadań w każdym rozdziale wytłumaczone są jasno i przejrzyście wszystkie zasady gramatyczne omawiane w danym rozdziale.
  • YouTube – tak dobrze widzicie, a konkretnie kanał RockYourEnglish. Nikt chyba nie potrafi wytłumaczyć jakiegokolwiek tematu związanego z nauką angielskiego lepiej niż pan z tego kanału. Filmiki są nagrane w bardzo luźnej formie, co jedynie zachęca do częstszego wpadania na ten kanał.
  • Seriale i filmy – oglądając coś dla rozrywki uczyłam się angielskiego nawet czując, że się go uczę. Dlatego to świetne źródło nauki. Po pewnym czasie dokonanie wyboru w jakim czasie mam wypowiedzieć konkretne zdanie przychodziło mi automatycznie, nie muszę już się nad tym zastanawiać. Po prostu osłuchałam się z językiem i wiele zdań z seriali i filmów zapadło w mojej pamięci i jest teraz swoistym punktem odniesienia dla tego co sama chcę powiedzieć.

Matura to nic strasznego. Jeśli uczyłeś się systematycznie to na pewno nie masz się czego obawiać. Jeśli jednak nie, to nie stresuj się, na naukę nigdy nie jest za późno 😊 Wszystkim przyszłym maturzystom życzę powodzenia i mam nadzieję, że w lipcu odbierzecie swoje świadectwo maturalne z szerokim uśmiechem na twarzy.

Paula Lewandowska
W wolnych chwilach - autorka bloga, miłośniczka języków obcych, podróży i wszystkiego co nowe. Ukończyłam studia na Uniwersytecie Warszawskim, kierunek filologia angielska.