Co łączy Jacka Sparrow’a i malutkie wróble ćwierkające za oknem? Czy dragonfly to specjalna nazwa pewnego rodzaju smoka? I wreszcie — czy angielskie słowo zając naprawdę brzmi tak samo jak słowo krzesło?
Nazwy zwierząt to jeden z tematów, jakich dzieci z wielką chęcią uczą się podczas zajęć. Podczas lekcji nie tylko poszerzają swój zasób słownictwa, ale również poznają nowe stworzenia lub fakty o otaczającym je świecie. Szczególnie jest to podkreślone w metodzie CLIL (Content and Language Integrated Learning), gdzie naucza się jednocześnie przedmiotu (w tym wypadku najczęściej biologii i georgrafii) oraz języka obcego.
Co ciekawe, dzieci uczą się już nie tylko „prostych” nazw popularnych zwierząt, takich jak cat, dog czy bee. Wiele z nich, po sukcesie filmu Sonic 2: Szybki jak błyskawica bez problemu przywoła z pamięci słowo hedgehog lub, dzięki oglądaniu śmiesznych filmików z pancernikiem zwijającym się w kulkę, pozna słowo armadillo.
Słownictwo dotyczące zwierząt jest interesujące również dla dorosłych. Przyznajmy, kto z nas nie lubi usiąść przed telewizorem i obejrzeć programu przyrodniczego? Najczęściej materiały te są tworzone w języku angielskim, więc znajomość słówek związanych ze zwierzętami zdecydowanie pomoże w zrozumieniu treści. Poza tym zwierzęta są częścią naszego codziennego życia, wobec czego umiejętność nazwania ich w języku obcym jest bardzo ważna.
Zwierzęta domowe
Jeśli chodzi o zwierzęta, które towarzyszą nam na co dzień w domach, słowo animals („zwierzęta”) możemy zastąpić słowem pets („zwierzęta domowe”). Obecnie do grupy tej zalicza się dużo więcej gatunków, gdyż coraz popularniejsza staje się hodowla egzotycznych zwierząt, takich jak jeże (hedgehogs) i akwariowe aksolotle (axsolotls). W tym wpisie zajmiemy się jednak najbardziej znanymi zwierzętami domowymi, a te zaliczane do mniej popularnych umieszczone będą w kategorii „Dzikie zwierzęta”.
- cat — kot
- dog — pies
- guinea pig – świnka morska
- hamster – chomik
- lizard – jaszczurka
- parrot – papuga
- rabbit – królik
- snail – ślimak
- snake – wąż
- tortoise – żółw lądowy
Akcesoria dla zwierząt domowych
Przy nazwach zwierząt domowych warto uwzględnić dedykowane dla nich akcesoria, których używa się na co dzień. Dobrze je znać choćby w sytuacji, kiedy nasz pies zerwie smycz na zagranicznym wyjeździe, lub kiedy nasze rybki będą potrzebowały specjalistycznego akwarium, które można kupić jedynie na zagranicznych stronach.
- aquarium — akwarium
- birdcage — klatka dla ptaków
- bowl — miska
- collar — obroża
- dog bedding — legowisko (psa)
- kennel — buda/klatka
- muzzle — kaganiec
- litter tray — kuweta
- leash — smycz
- scratching post — drapak
- teether — gryzak
- water feeder — poidełko
Części ciała zwierząt
Jeśli wspominamy, jak wyżej, o zagranicznych wyjazdach, może się zdarzyć, że nasz czworonożny, skrzydlaty, pełzający lub pływający podopieczny będzie potrzebował wizyty u weterynarza. W takim wypadku musimy znać nazwy części ciała naszego zwierzęcia, bo, choć noga psa i noga człowieka będzie miała tę samą nazwę (leg), to przy ogonie lub łapach mogą pojawić się problemy. Wobec tego zapamiętajmy:
- claws — pazury
- fins — płetwy
- fur — futro
- paws — łapy
- scales — łuski
- tail — ogon
- whiskers — wąsy
Dodatkowo warto wspomnieć o podstawowych czasownikach, które będą ważne dla każdego posiadacza zwierzaka (pet owner).
- feed — karmić
- take to the vet — zabrać do weterynarza
- trim — obcinać
- walk the dog — wyprowadzać psa
- wash — umyć
Zwierzęta na wsi
Wiejskie zwierzęta dostarczają nam pożywienia, ale są też często traktowane na równi ze zwierzętami domowymi. Podobnie jak w przypadku kotów czy psów, właściciele zwierząt gospodarskich muszą się o nie codziennie troszczyć i wkładać wiele pracy i serca w opiekę nad nimi. Znajomość ich nazewnictwa przyda się podczas wizyty w zagranicznym gospodarstwie agroturystycznym lub podczas zakupów, kiedy chcemy poprosić o produkt odzwierzęcy. Przyjrzyjmy się nazwom stworzeń spotykanych na wsi.
- bee – pszczoła
- bird – ptak
- buffalo – bizon, bawół
- chicken – kura
- cow – krowa
- goat – koza
- goose – gęś
- horse – koń
- insect – owad
- mouse – mysz
- pig – świnia
- rabbit – królik
- sheep – owca
- turkey – indyk
Wiejskie zwierzęta najczęściej spotykamy w grupach, tak więc przy okazji poznamy nazwy określające poszczególne stada, w zależności od gatunków.
- pack of dogs – sfora psów
- herd of cattle – stado bydła
- gaggle of geese – stado gęsi
- flock of birds – stado ptaków
- flock of sheep – stado owiec
- colony/swarm of bees – rój pszczół
- herd of horses – stado koni
- pace/herd of asses – stado osłów
- drove of pigs – gromada świń
- drove of cattle– gromada bydła
Dzikie zwierzęta
Angielska nazwa odpowiadająca określeniu „dzikie zwierzęta” to wildlife. W dosłownym tłumaczeniu oznacza to „dzikie życie”. Dla ułatwienia, w tej kategorii występuje podział, który uwzględnia polską perspektywę. Możemy więc najpierw poznać angielskie odpowiedniki nazw stworzeń, które są nam bliskie, a następnie skupić się na poznawaniu określeń egzotycznej fauny. Zwierzęta, które możemy spotkać w Polsce, to:
- ant – mrówka
- bat – nietoperz
- bear – niedźwiedź
- beaver – bóbr
- bee – pszczoła
- beetle – żuk, chrząszcz
- bumblebee – trzmiel
- butterfly – motyl
- caterpillar – gąsienica
- catfish – sum
- centipede – stonoga
- eagle – orzeł
- falcon – sokół
- fish – ryba
- fly – mucha
- fox – lis
- frog – żaba
- grasshopper – konik polny
- ladybird/ladybug – biedronka
- mole – kret
- owl – sowa
- seal – foka
- sparrow – wróbel
- squirrel – wiewiórka
- swan – łabędź
- wolf – wilk
- woodpecker – dzięciołDzika fauna nie ogranicza się jedynie do naszego kraju. Podczas wyjazdów zagranicznych zapewne spotkamy wiele fascynujących stworzeń. Jeśli będziemy chcieli zapytać przewodnika o szczegóły związane z życiem tych zwierząt, musimy znać ich nazwy. Ponadto podczas wycieczki do ogrodu zoologicznego możemy napotkać tabliczki w języku angielskim i wtedy znajomość słówek powiązanych z dzikimi zwierzętami będzie zdecydowanie na wagę złota.Zwierzęta, które w Polsce spotkamy jedynie w zoo to:
- albatross – albatros
- elephant – słoń
- giraffe – żyrafa
- gorilla – goryl
- jaguar – jaguar
- jellyfish – meduza
- kangaroo – kangur
- koala – koala
- leopard – lampart
- lion – lew
- monkey – małpa
- penguin – pingwin
- prawn – krewetka
- rattlesnake – grzechotnik
- reindeer – renifer
- tiger – tygrys
- walrus – mors
- zebra – zebra
Podobnie jak zwierzęta gospodarskie, fauna występująca na wolności ma osobne nazwy na stada różnych gatunków:
- shoal – ławica ryb
- shoal /school of whales – stado wielorybów
- pack of wolves – sfora wilków
- herd of deer – stado jeleni
- flight of birds – klucz ptaków
- colony/swarm of wasps – rój os
- colony of ants – kolonia mrówek
- troop of monkeys – stado małp
- pride/troop of lions – stado lwów
- nest of vipers – gniado/siedlisko żmii
- colony/family of beavers – stado bobrów
- nest of scorpions – gniazdo skorpionów
- colony of bats – kolonia nietoperzy
Zwierzęta dla zaawansowanych
Wiele bardziej precyzyjnych nazw gatunków ma swoje korzenie w łacinie. Podobnie dzieje się, jeśli chodzi o kategorie, do jakich możemy przyporządkować zwierząta. Jeśli chcemy podzielić je ze względu na to, jaki pokarm spożywają, możemy użyć poniższych wyrazów:
carnivore – mięsożerny
herbivore – roślinożerny
omnivore – wszystkożerny
Ponadto możemy dzielić zwierzęta na główne grupy znane z lekcji biologii:
amphibian – płaz
bird – ptaki
fish – ryba
insect – owad
mammal – ssak
reptile – gad
Idiomy z nazwami zwierząt
Znaczenie niektórych słów powiązanych ze zwierzętami może być szersze, niż nam się wydaje. Często pojawiają się one w idiomach, które odnoszą się do charakterystycznych cech ludzi, ich zawodów i życia codziennego. Mamy więc wyrażenia takie jak:
- fly on the wall — móc podsłuchiwać, podglądać, być niezauważonym (obserwatorem lub słuchaczem)
- raining cats and dogs — określenie na bardzo ulewny deszcz
- to kill two birds with one stone — upiec dwie pieczenie na jednym ogniu
- to have a bigger fish to fry — mieć ważniejsze rzeczy do zrobienia
- to horse around — zachowywać się głośno, dziecinnie
- dark horse — oznacza to samo co polski „czarny koń”
- to let the cat out of the bag — zdemaskować się
- crocodile tears — krokodyle łzy
- to have the lion’s share — lwia część czegoś
